فقر آهن در کم خونی و رژیم غذایی
خوردن تخم مرغ به همراه آب پرتقال به عنوان صبحانه در درمان کم خونی موثر است.تخم مرغ منبع غنی از آهن است که به سالم نگهداشتن خون کمک میکند. اما اغلب زنان به اندازه کافی آهن دریافت نمیکنند و تقریبا 40 درصد از زنان 19 تا 34 ساله به فقر آهن دچارند.
متخصصان میگویند، هرچند تخم مرغ مقادیر زیادی آهن دارد اما نوع این آهن با آهن موجود در گوشت قرمز متفاوت است و به خوبی در بدن جذب نمیشود.
این همانجایی است که آب پرتقال به کمک شما میآید. میوههای ترش همانند پرتقال سرشار از ویتامینC هستند و این ویتامین به بدن کمک می کند تا 3 برابر بیشتر آهن موجود در تخم مرغ را جذب کند.در واقع هرچه ویتامین C بیشتری بخورید، میزان جذب آهن هم بالاتر میرود. پس از اینکه یک لیوان بزرگ آب پرتقال همراه با تخم مرغهای صبحانه نوشجان کنید، نهراسید.
درمان کم خونی با خوراکی گیاهی
ü عسل: با خوردن عسل در مدت بسیار کمی به تعداد گلبولهای قرمز 25 - 8 درصد افزوده میشود.
ü پسته: پسته موجب افزایش خون میشود.
ü فندق: فندق خون افزای خوبی است و رنگ چهره را میگشاید.
ü دمکرده برگ با پوست سبز گردو ، موجب افزایش تعداد گلبولهای قرمز میشود.
ü عدس: یکی از مواد خوراکی افزایش دهنده گلبولهای قرمز خون است.
ü از مواد خوراکی دیگر میتوان به این موارد اشاره کرد: نخود سبز ، زرد آلو ، گردو ، خرما شلغم ، کلم و خوراک جو.
از 83 درصد گوشت گلابی را آب تشکیل می دهد این میوه دارای املاح معدنی و مخصوصاً منگنز است قند گلابی بهترین قندی است که حتی اشخاص مبتلا به مرض قند می توانند از آن استفاده کنند زیرا به آسانی هضم و جذب بدن می شود .
علایم کمخونی ناشی از فقر آهن
رنگ پریدگی پوست، زبان و مخاط داخل لب و پلک چشمها، خستگی زودرس، سرگیجه و سردرد، خواب رفتن و سوزن سوزن شدن دست و پاها، حالت تهوع و در کمخونی شدید گود شدن روی ناخن(ناخن قاشقی).
درمان کمخونی ناشی از فقر آهن
درمان با نمکهای ساده آهن مثل سولفات فروی خوراکی کاملا موثر بوده و به شکل قرص، کپسول یا مایع است و باید مصرف آنها تا چندین ماه ادامه یابد.
چنانکه این قرصها با معده خالی مصرف شوند جذب آنها بهتر و بیشتر صورت میگیرد، ولی در این حالت سبب تحریک معده و بروز مشکلات گوارشی میشوند. عوارض گوارشی ناشی از مصرف آهن نظیر تهوع، دل پیچه، سوزش قلب، اسهال یا یبوست را میتوان به حداقل رساند، به شرطی که آهن را با میزان بسیار کم مصرف کرده و به تدریج به میزان آن افزوده تا به حد مورد نیاز بدن برسد. بهتر است قرص آهن در آخر شب قبل از خواب استفاده شود تا عوارض ناشی از آن کاهش یابند.
ویتامینC جذب آهن را افزایش میدهد. به همین دلیل معمولا مصرف ویتامین C به همراه آهن پیشنهاد میشود. علاوه بر درمان دارویی باید به میزان آهن قابل جذب در غذا نیز توجه کرد. جذب آهن غذا اغلب تحت تاثیر شکل آهن موجود در آن میباشد. آهن موجود در پروتئینهای حیوانی مانند گوشت گاو، ماهی، پرندگان (آهن هم) بیشتر جذب میشود، در حالی که جذب آهن پروتئینهای گیاهی مانند سبزیها و میوهها (آهن غیرهم) کمتر میباشد. باید توجه داشت که ویتامینC جذب آهن سبزیها و میوهها (آهن غیرهم) را بیشتر میکند. مصرف چای همراه یا بلافاصله بعد از غذا میتواند جذب آهن را تاحدصفر تا پنج درصد کاهش دهد.
قهوه، تخممرغ، شیر و لبنیات، نان گندم، حبوبات (حاوی اسید فیتیک) و فیبرهای غذایی جذب آهن را به علت تشکیل کمپلکسهای نامحلول کاهش میدهند. بنابراین فرآوردههای حاوی آهن، طی یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از مصرف هر یک از این مواد نباید مصرف شود.
منابع غذایی آهن دار
منابع غذایی آهندار عبارتند از جگر، قلوه، گوشت قرمز، ماهی، زرده تخممرغ، سبزیهای دارای برگ سبز تیره مانند جعفری، اسفناج و حبوبات، مثل عدس و لوبیا همچنین میوههای خشک (برگهها) بخصوص برگه زردآلو و دانههای روغنی.
عوامل افزایش دهنده جذب آهن و منابع غذایی آنها:
v ـ اسید سیتریک و اسید اسکوربیک یا ویتامین ث که در آلو، خربزه، ریواس، انبه، گلابی، طالبی، گل کلم، سبزیها، آب پرتقال، لیمو شیرین، لیمو ترش، سیب و آناناس وجود دارند میتوانند عوامل افزایش دهنده جذب آهن در بدن باشند.
v 2 ـ اسید مالیک و اسید تارتاریک که در هویج، سیب زمینی، چغندر، کدوتنبل، گوجه فرنگی، کلم پیچ و شلغم موجود است نیز سبب افزایش جذب آهن میشوند.
v 3 ـ محصولات تخمیری مثل سس سویا نیز در این دسته از عوامل گنجانده میشود.
توصیههای کلی زیر را به کار ببندید:
v استفاده از غذاهایی که غنی از آهن میباشند.
v
استفاده از منابع غذایی حاوی ویتامین ث هر وعده غذایی جهت جذب بهتر
آهن (مثل پرتقال، گریبفروت،
گوجه فرنگی، کلم، توت فرنگی، فلفل سبز، لیمو ترش)
v گنجاندن گوشت قرمز، ماهی یا مرغ در برنامه غذایی.
v پرهیز از مصرف چای یا قهوه همراه یا بلافاصله بعد از غذا.
v برطرف کردن مشکلات گوارشی و یبوست.
v تصحیح عادات غذایی غلط (مثل مصرف مواد غیر خوراکی مانند خاک، یخ) که خود از علایم کم خونی فقر آهن می باشند.
v استفاده از نانهایی که از خمیر ورآمده تهیه شدهاند.
v استفاده از خشکبار مثل توت خشک، برگه آلو، انجیر خشک و کشمش که منابع خوبی از آهن هستند.
v استفاده از غلات و حبوبات جوانه زده.
مصرف چای بعد از غذا و ماست و لبنیات همراه غذا باعث کاهش در جذب آهن بدن میشود.[عدم جذب یون آهن سبب کم خونی است که پزشگان میگویند مادرهمه بیماری است] خوردن ماست در حین غذا باعث کاهش جذب آهن، این ماده حیاتی در بدن میشود.
وجود فراوان کلسیم در لبنیات باعث کاهش جذب آهن در بدن میشود زیرا اولویت جذب با کلسیم است و آهن جذب نشده و مستقیما دفع میگردد.
«انجیردارای مقداری آهن است که به هنگام جذب درروده به علت ترکیب آهن بااکسیژن موجود درخون ،احتمال اسیدشدن آهن وبروزشکنندگی رگها وآسیب رسیدن به جداره روده رابه وجودمی آوردولی زیتون دارای اسیدلینولئیک است که این اسید مانع فعل وانفعالات درروده میشود درنتیجه ازچاقی عصبی(فیزیولوژیک) وبروزسکته وشکنندگی رگها پیشگیری می نماید.انجیردارای قندطبیعی که سوخت مغزاست وماهرروزنیازفوری فوتی به آن داریم می باشد ازافت قندخون جلوگیری می نماید ودانه هایش مانع یبوست می گردد.»
انجیرهم 186میلی گرم در100گرم کلسیم داردوهم آهن داردکه هردوخونسازهستند.
اسفنـاج
اسفناج ملین و ضد یبوست است و کسانی هم که از چاقی رنج میبرند،میتوانند برای لاغر شدن و کم کردن وزن از آن استفاده کنند.طب سنتی برای رفع سرفههای خشک،برگ اسفناج پخته شده را به همراه جو پوست کنده و روغن بادام توصیه میکند؛همچنین آش اسفناج با گشنیز برای سر دردهای ناشی از سوءهاضمه و اختلال دستگاه گوارشی مفید است.
خوردن اسفناج از ابتلا به سرطان پیشگیری میکند و به ویژه در پیشگیری از سرطانهای روده بزرگ، معده،پروستات،حنجره و رحم موثر است.این گیاه خوش طعم که با آن میتوان انواع غذاها را پخت،بهترین دارو برای کسانی است که به کمخونی مبتلا هستند.اسفناج مانند جارو روده بزرگ را تمیز میکند و ترشحات لوزالمعده را افزایش میدهد.این گیاه در تقویت اعصاب، رفع بیماری آسم و گرفتگی صدا معجزه میکند.
زیـانهـا
اسفناج به علت داشتن اگزالات برای بیماران مبتلا به ورم مفاصل و سنگهای کلیه و مثانه مناسب نیست. در ضمن کسانی که سرد مزاج هستند باید اسفناج را با ادویه گرم مانند زنجبیل و هل میل کنند.
با آرزوی سلامتی و تندرستی
برای شما